Ne kete shkrim flas për disa libra psikologjik që do të te japin nje avantazh te papare ne jete.
Autoret e këtyre librave kane pasur një sukses të madh në fushen e tyre dhe ndajne njohuri të çmuara rreth mendjes së njeriut.
Lista eshte e gjate sepse njerezit kane probleme dhe pelqime të ndryshme dhe dua që çdokush të gjeje një liber me vlere.
Para se te fillojme me listen do të t’sygjeroja dy gjera:
E para, nese do të gjesh artikuj shkencore dhe libra falas ne gjuhë të huaja lexo shkrimin…
74 Faqe interneti qe ndihmojne studentet
E dyta, në videon e mëposhtme flas per 7 librat e mi të preferuar rreth vetë-permisimit.
7 Self-Help Books You Need to Read in 2024
Si të ndërtosh vetëbesim te pathyeshem
Vetbesimi eshte një element kyç në çdo gjë që ben në jete.
Mendoje veten si një ndertese.
Aftësite profesionale dhe sociale jane muret, dyshemeja, shkallet, çatia, etj. Vetbesimi eshte struktura.
Nese nuk je në gjendje ti kontrollosh emocionet… nese nuk ke vetbesim… atehere do shkaterrohesh nga termetet e jetes.
#1 “Confidence Gap” Nga Dr. Ross Harris
Eshte nje guide shume e mire që të meson pse njerezit nuk kane vetbesim dhe të jep mënyra per ta ndertuar.
Mësim i rëndësishëm: Veprimet për të pasur vetbesim vijne para; Ndjenjat e vetbesimit vijne mbrapa.
#2 “Mastering Fear” Nga Brandon Webb
Brandon ka qene me forcat speciale SEAL, dhe të jep një strategji me 5 hapa sesi ti menaxhosh frikerat e tua. Ketu fjala kyçe eshte menaxhim.
Arsyeja eshte se frika do qendroje me ne gjate gjithe jetes.
Qelllimi nuk eshte të pretendojme se nuk ekziston, por ta perdorim forcen e saj ne avantazhin tone.
Mësim Kyç: Bëje friken aleatin tënd.
#3 “The Self-confidence Workbook” Nga Barbara Markway, PhD
Ky liber jep disa nga gjetjet e fundit në fushen e psikoterapise. Por në të njejten kohe eshte një liber i thjeshte për tu lexuar.
Ndjenjat e turpit dhe ankthit e shtyne autoren të ndjeke një karriere në psikologji. Gjate ketyre 30 viteve ajo ka ndihmuar njerezit ta marrin jeten e tyre nën kontroll.
#4 “How to Think like a Roman Emperor” Nga Donald Robertson
Perandori Romak Mark Aureli eshte një nga filozofet stoikë te fundit dhe të famshem nga bota e lashte.
Në këtë liber psikologu Donald Robertson bashkon jeten dhe filozofine e Mark Aurelit per te dhene nje guide moderne rreth stoicizmit.
Ai tregon se cfare teknikash ka perdorur Mark Aureli për të ndertuar qëndrueshmeri emocionale, dhe të meson sesi ti perdoresh në jeten tende.
Si të ndërtosh aftesi sociale
Librat me te mire per te krijuar nje personalitet qe terheq njerezit.
#5 “Charisma Myth” nga Olivia Cabane
Shume njerez mendojne se karizma eshte një aftesi e lindur. Epo kjo nuk eshte e vertete. Ka plot njerez qe nuk kane pasur nje personalitet terheqes por e kane ndertuar.
Olivia Cabane jep shume keshilla, teknika, dhe ushtrime që të behesh një njeri i pelqyeshem.
#6 “What Every Body is Saying?” nga Joe Navarro
Si të lexosh gjuhen e trupit?
Joe Navarro eshte nje ish agjent i FBI-së dhe në këtë liber ai shpjegon si te lexosh njerezit.
Ai gjithashtu jep shume shembuj nga karriera e tij.
#7 “How to Deal With Difficult People” nga Gill Hasson
A njeh njerez që ta bejne jeten të veshtire? Po flas për njerez që të mërzisin me negativitetin e tyre, që bëjnë kritika gjate gjithe kohes, apo zemerohen për gjëra të vogla.
Një zgjidhje mund të jete ti shmangesh, por ka njerez që thjesht nuk mund ti shmangesh.
Pra, zgjidhja eshte të kuptosh pse veprojne ashtu dhe ti influencosh ata.
Ky liber ofron nje guide të thjeshte sesi mund të merresh me njerez të veshtire.
#8 “Emotional Vampires” nga Albert Bernstein
Më pëlqen shume ky titull. E shpjegon krejt librin me dy fjale.
Ky liber flet për njerez që nuk të thithin gjakun por cdo pike energjie. Këta jane njerez të zakonshem… një drejtues, shok, i/e dashur, apo anëtar familje.
Ata mund të kene paraqitje më të mire se njerezit e tjere. Ata mund të jene sharmant dhe të bejne ti pelqesh.
Ti i fton ne jeten tende, pret shume prej tyre dhe merr shume pak.
Shpesh e kupton gabimin vetem pas nje portofoli te boshatisur ose pasi të eshte thyer zemra.
Autori shpjegon sesi të merresh me 5 lloje vampiresh – Antisocial, Melodramatik, Narcistet, Njerezit qe vuajne nga çrregullimi obsesiv kompulsiv (OCD) dhe Paranojaket.
Gjate 40 viteve si psikolog, ai ka pare qe keta njerez shkaktojne më shume dhimbje.
Si te jesh më bindes
#9 Never Split the Difference Nga Chris Voss
Chris Voss ka qene negociator pengjesh per FBI-në.
Rutina e tij e perditshme ishte të negocionte me njerez të rrezikshem për të shpetuar jeten e pengjeve.
Parimet e shpjeguara në këtë liber jane te pergjithshme. Mund ti aplikosh në cdo situate ku ke nevoje të influencosh njerezit.
Ai shpjegon në menyre të thjeshte dhe me shembuj nga karriera e vet.
Mësim i rëndësishëm: Empatia Taktike
#10 Way of the Wolf
Një liber mbi shitjen nga Xhordan Belfort, vetë Ujku i Wall Street.
Nëse do të mesosh psikologjine e shitjes atëhere ky liber eshte i perkryer për ty.
#11 The Art of Manipulation Nga R.B Sparkman
Eshte publikuar në vitin 1979 por mësimet janë akoma të vlefshme.
Autori jep teknika te fuqishme sesi mund të manipulosh të tjeret.
Para se ta shkruante kete liber, ai shpenzoi nje vit duke jetuar me nje grup mashtruesish (con men). Ky po që eshte dedikim në pune.
Sigurisht, eshte mashtruar me dhjetëra here, por arriti të kuptonte sesi funksionon manipulimi dhe të shkruante një liber shume të vyer.
#12 “The Code of Trust” Nga Robin Dreeke
Robin Dreeke ka punuar si Agjent i Kundërzbulimit të FBI-së per 20 vite.
Puna e tij ishte të ndertonte raport me spiune, rekrutues të spiunëve, ose njerez qe kane lidhje me ta, per të marre informacion. Pse jo, edhe të bindesh ndonjerin të spiunoje kunder vendit të vet.
Ky liber shpjegon sistemin qe Robin ka krijuar, testuar, dhe implementuar gjate punes ne terren në nivelet më të larta të sigurise në SHBA.
#13 “The Ellipsis Manual” Nga Chase Hughes
Jep menyra te fuqishme për të kuptuar dhe bindur njerezit.
#14 “Crystallizing Public Opinion” Nga Edward Bernays
Nje liber i shkruar nga babai i propagandes, Edward Bernays. Ai shpjegon me hollesi sesi manipulohet opinioni publik.
Per ti vendosure titrat ne Shqip, shko tek ⚙️Settings –> ᶜᶜ Subtitles
#15 Influence
Libri i famshem nga Robert Cialdini. Ai shpjegon me detaje 6 armet e influences:
1. Reciprocitet – Kur dikush te jep dicka, ti ndihesh i “detyruar” t’ia kthesh nderin.
2. Vazhdimesia – Njerezit qe bejne perkushtime te vogla kane tendencen te mos e ndryshojne sjelljen.
Per shembull, kur shkon shpesh ne dyqan te blesh dicka te vogel. Dale ngadale ti do behesh klient i rregullt dhe do shpenzosh edhe më shume para aty.
3. Prova sociale – Ne influencohemi nga cfare po bejne te tjeret.
4. Pelqimi – Njerezit blejne nga njerez qe i pelqejne.
5. Autoritet – Qekur kemi qene te vegjel ne kemi mesuar ti respektojme figurat autoritare.
6. Mungesa – Ne kemi tendencen ti vleresojme me shume gjerat qe jane veshtire per ti gjetur.
Strategji
#16 “Principles” Nga Ray Dalio
Ray Dalio eshte nje nga investitoret më të suksesshëm në histori.
Ne vitin 1975, ai themeloi kompanine e investimit Bridgewater Associates në apartamentin e tij me dy dhoma në New York.
40 Vite më vone kjo kompani ka bere më shume para se të gjithe kompanite e tjera (hedge fund) per klientet e saj. Sot kjo kompani menaxhon rreth 140 Miliard dollare.
Ne kete liber ai shpjegon nje grup parimesh që e kane ndihmuar të kete një karriere të jashtezakonshme.
Mësim Kyc: Dhimbje + Reflektim = Sukses
#17 “Games People Play” Nga Eric Berne
Ky liber tregon se cfare ndodh në të vertete gjate nderveprimeve baze mes njerezve.
Dr. Berne ekspozon manovrat qe zoterojne jeten tone.
#18 “How to Think Like a Rocket Scientist” Nga Ozan Varol
Nje nga librat më të mire qe duhet lexuar ne 2020 – Sygjeruar nga Bill Gates.
Nje ish shkencëtar raketash zbulon zakonet, idete, dhe strategjite që duhen për të kthyer atë që duket e pamundur në dicka të mundur. Do mesosh sesi te zgjidhesh probleme me shpejt.
Mësim i Rëndësishëm: Arsyeto duke u nisur nga parimet baze.
Tema Interesante
#19 Psych 101
Ky liber eshte shume i mire nese sapo ke filluar te mesosh rreth psikologjise.
#20 “Incognito” nga David Eagleman
Autori shpjegon sesi funksionon mendja. Si edhe lidhjen mes koshiences dhe subkoshiences.
#21 “The Brain that Changes Itself” nga Norman Doidge
Me parë njerezit mendonin se truri eshte nje makineri komplekse, ku cdo pjese ka nje funksion specifik. Dhe nese e demton nje pjese, e ke humbur ate funksion pergjithmone.
Por nje fushe e re e quajtur neoruplasika shpjegon se nese nje pjese nuk funksionon, pjeset e tjera do te behen me te forta per ta kompensuar humbjen.
Per shembull, nese dikush behet i verber, pjesa e trurit pergjegjese per degjimin dhe prekjen do te forcohet.
#22 “Meet Your Happy Chemicals” nga Loretta Breuning
Ndjenjat e kenaqesise vijne nga 4 kimikate te trurit: Dopamine, Endorfina, Oksitocin, dhe Serotonin.
Ky liber te tregon sesi funksionojne keto kimikate, rendesia e tyre dhe sesi e udheheqin jeten tende.
Do mesosh sesi keto kimikate influencojne vendimet tona dhe sa te rendesishme jane per mbijetesen e cdo specie ne planet.
#23 “Thinking Fast and Slow” nga Daniel Hahnneman
Daniel Kahneman eshte psikologu i pare qe ka fituar nje cmim Nobel ne Ekonomi (2001).
Ai shpjegon dy sistemet e mendjes:
Sistemi 1 eshte i shpejte, intuitiv, emocional, dhe operon me pak mundim.
Sistemi 2 eshte i ngadalte, me shume mundim dhe me shume logjik.
Eshte nje liber pak i veshtire per tu lexuar, por e rekomandoj nese deshiron te mesosh me shume mbi sjelljen njerezore.
#24 “Predictably Irrational” nga Dan Ariely
Pse nje aspirine 50 cent’she mund te beje ate qe nje aspirine 1 cent’she nuk mundet?
Pse cdo gje eshte relative – Edhe kur nuk duhet?
Dan Ariely, nje ekonomist tek MIT zbulon disa eksperimente interesante ku njerezit bejne veprime irracionale.
Mund te mesosh per shume situata ku njerezit kujtojne se po bejne nje veprim logjik, kur ne fakt eshte e kunderta.
#25 Efekti Lucifer
Eshte pune e 30 viteve ku Dr. Philip Zimbardo shpjegon faktoret qe krijojne ambjentin ku nje njeri i mire kthehet në një person të keq.
Tregon per here te pare historine pas Eksperimentit te Burgut te Stanford.
Nje studim i kryer ne 1971, ku disa studente normal u zgjodhen rastesisht të luajne rolet e gardianëve dhe të burgosurve në një burg të simuluar.
Por gjerat dolen jashte kontrollit sepse gardianet u bene shume te dhunshem.
Eksperimenti perfundoi në vetëm 6 dite. (Ishte parashikuar te zgjaste 2 jave).
#26 “Charismatic Personality” nga Len Oakes
Ka shume libra qe te mesojne karizmen por ky liber ofron nje kendveshtrim tjeter.
Ky liber fokusohet ne femijerine e disa nga lidereve me karizmatik te historise dhe sesi femijeria e tyre ka ndikuar ne sjelljen kur u rriten.
#27 “Brandwashed” nga Martin Lindstrom
Martin Lindstrom eshte nje ekspert marketingu.
Ai keshillon kompani te Fortune 100 qe nga Coca-cola tek Red Bull.
Ne librin e tij, Martin ndan disa menyra interesante qe kompanite perdorin per te na bindur (ndonjehere manipuluar) per te blere.
#28 “7 Habits of Highly Effective People” nga Stephen Covey
Stephen Covey tregon 7 zakone qe do e bejne dike te jete me efektiv si personalisht ashtu edhe profesionalisht.
Zakoni qe me beri me shume pershtypje eshte ai i të qenit proaktiv.
Mesova qe sado e veshtire te jete situata, une kam nje zgjedhje – Ta lejoj situaten te me lendoje ose te ndryshoj pergjigjen ndaj saj. Te mos fokusohem ne ate qe skam ne dore por ne ate qe mundem.
Po ashtu u frymëzova nga historia e Viktor Frank.
Dhe kjo na con ne librin tjeter…
#29 Man’s search for a meaning
Eshte biografia e Viktor Frank. Ai ishte nje psikiatrist dhe hebre. Ai ishte i brugosur ne kampet e vdekjes se gjermanise naziste.
Prinderit, vellai, dhe gruaja e tij vdiqen ne kampe.
Vetem motra e tij arriti te mbijetonte.
Bazuar ne menyren sesi u trajtua, ai thote se ne nuk mund ta shmangim vuajtjen por ne mund te zgjedhim ta perballojme, ti gjejme kuptim, dhe te ecim perpara.
#30 Mistakes Were Made (but Not by Me)
Pse disa njerez nuk e pranojne kur e kane gabim?
Pse ne e shohim hipokrizine tek te tjeret por jo tek vetja?
Psikologet Carol Tavris dhe Elliot Aronson tregojne sesi truri eshte i programuar per ta justifikuar veten.
Ky liber tregon sesi njerezit e mashtrojne veten dhe cfare mund te besh ti.
#31 “Get Out of Your Own Way” nga Mark Goulston
Shpesh, ne sillemi ne nje menyre qe na mban larg nga objektivi.
Per shembull, vendos te humbesh peshe por ndalesh ne nje Fast Food.
Vendos ta lesh alkolin por pi ndonje birre me shoket.
Mundohesh te heqesh borxhet por me pas shpenzon ne produkte te panevojshme.
Kur nervozohesh dhe thua gjera qe me pas pendohesh.
Kur fokusohesh ne gabimet e tjereve. Pasi e kupton, thua, ” Nuk me besohet qe e thashe ate! Ose duhet ta kisha dite me mire”.
Mark Goulston shpjegon 40 zakone apo sjellje qe nuk jane ne interesin tend dhe cfare mund te besh qe ti largosh.
#32 “Leadership Secrets of Attila the Hunn” nga Wess Roberts, Ph.D
Nuk eshte nje liber psikologjik por nese je i/e interesuar te mesosh rreth lidershipit atehere ky liber eshte per ty.
Hunet ishin nje popull nomad qe mund ta kene pasur origjinen ne Azine Qendrore. Ata udhetonin ne grupe te vogla te udhehequra nga kryepriftërinjtë.
Ne 370, plk, arrijne ne Europe dhe sulmojne Gotët dhe Visigotët. Ata gjithashtu punonin si mercenare per mbreterine Romake.
Me pas Attila behet mbreti i tyre.
Endrra e tij ishte e thjeshte… te pushtoje boten.
Problemi kryesor ishte si ti ktheje keto fise qe nuk kane ndonje qellim ne nje komb. Ai bindi kryeprifterinjte dhe krijoi nje ushtri. Nën lidershipin e Attiles, Hunet u kthyen ne ushtrine me te fuqishme ne Europe.
Ne kete liber, autori shpjegon rregullat e lidershipit duke marre parasysh jeten e Attilas.
Per mendimin tim eshte nje nga librat me te mire rreth temes se lidershipit.